moedermelk doneren en coronavirus

Donormelk en COVID-19 (nieuw coronavirus 2019 - 2019-nCoV)

Wat zijn de richtlijnen wanneer je moedermelk wilt doneren tijdens de COVID-19 pandemie.

Borstvoeding heeft veel voordelen voor zowel de moeder als voor haar kind. Huidig wetenschappelijk onderzoek wijst er op dat COVID-19 virus NIET kan worden overgedragen via borstvoeding . Wel is bekend dat allerlei immuunstoffen via moedermelk worden overgedragen van moeder naar kind. Als moeder een infectie heeft en antistoffen ontwikkelt, komen deze ook in de moedermelk terecht en beschermen ze de baby. Er is dus geen reden om borstvoeding te staken bij een (verdenking op) een coronavirusinfectie. Het is wel aan te raden om bij een (verdenking op) coronavirusinfectie goede hygiëne in acht te nemen, steriele handschoenen en gezichtsbescherming te dragen bij het voeden en verzorgen van baby.

COVID-19 en genetisch vergelijkbare virussen

Onderzoek specifiek voor COVID-19 is nog in ontwikkeling naarmate de huidige uitbraak zich ontwikkelt. Hoewel COVID-19 een nieuw virus is en de gegevens beperkt zijn, zijn kenmerken van vergelijkbare virussen zoals SARS en MERS significant relevant en van toepassing op het voeden baby of doneren van melk.

Op 11 februari 2020 heeft het Internationaal Comité voor Taxonomie van Virussen (ICTV) dit nieuw geïdentificeerde virus "ernstig acuut respiratoir syndroom coronavirus 2 (SARS-CoV-2)" genoemd, nu "COVID-19" genoemd vanwege zijn genetische overeenkomsten met het SARS-coronavirus, dat verantwoordelijk is voor de uitbraak in 2003 (Wereldgezondheidsorganisatie [WHO], 2020).

In beperkte onderzoeken bij vrouwen met COVID-19 en een andere coronavirusinfectie SARS-CoV, werd het virus niet aangetroffen in moedermelk; we weten echter niet of moeders met COVID-19 het virus via de moedermelk kunnen overdragen.

coronavirus en moedermelk doneren

Gezien de lage overdracht van respiratoire virussen via de moedermelk, stelt de Wereldgezondheidsorganisatie dat moeders met COVID-19 borstvoeding kunnen geven.

Huidige CDC-richtlijnen over COVID-19 en borstvoeding zijn hier beschikbaar .

Doneren van moedermelk

Voordat een vrouw bij het Moedermelk Netwerk een moedermelkdonatie mag geven, moet ze een screeningproces doorlopen. Potentiële donoren van het Moedermelk Netwerk vullen een schriftelijke screening in om te onderzoeken of ze in goede gezondheid verkeren en vrij zijn van ziekten die via hun melk kunnen worden overgedragen. Indien gewenst door de ontvangende partij, kan er een bloedtest afgenomen worden bij de donor.

Moedermelkdonoren en ontvangers houden bij een hoger risico de volgende richtlijn aan

Geen moedermelk doneren wanneer je de afgelopen 14 dagen:

in nabijheid bent geweest van een persoon die bewezen een infectie met het coronavirus heeft opgelopen tijdens de besmettelijke fase (met hoesten, kortademigheid, longontsteking).
klachten ontwikkeld (hoesten, kortademig, longontsteking) en in de risicogebieden bent geweest.

Overdracht van COVID-19

Van het Coronavisrus COVID-19 is bekend dat het voornamelijk via persoonlijk contact dooor de lucht verspreidt door niezen en hoesten maar uit een afzonderlijke studie blijkt dat het virus ook tot meer dan 80 uur ofwel meer dan 3 dagen op oppervlakken kan leven. Sommige oppervlakken houden het virus méér vast dan andere oppervlakken.

Onderstaand zie je grafieken met verschillende oppervlakken en de hoeveelheid virus (COVID-19 of SARS) dat het oppervlak (of lucht) vasthoudt gedurende een langere tijd. Het spreekt vanzelf dat naar mate de tijd vordert de hoeveelheid van virus verminderd.

In ROOD zie je Coronavirus 2019 en in blauw SARS.

Hygiene

Het RIVM raadt je aan om goede hygiene toe te passen. Ze adviseren dat de belangrijkste maatregelen zijn om goed je handen te wassen, te hoesten en niezen in de binnenkant van je elleboog en papieren zakdoekjes te gebruiken.

Zoals je in bovenstaande grafieken ziet, zijn de algemene maatregelen niet afdoende. Besmetting via karton, staal en polypropylene plastics zijn zeker zo reëel als virus overdracht via de lucht.

Zorg voor een schone leefomgeving! Was en ontsmet dagelijkse gebruiksvoorwerpen zoals deurklinken, trapleuningen, lichtknopjes, kranen, toiletten, wastafels, gebruiksoppervlakken en serviesgoed.

Coronavirus is gevoelig voor UVC licht. De werking van UVC licht is uitgebreid bewezen in wetenschappelijk onderzoek. De energie van het UVC led licht verstoort het DNA/RNA en voorkomt dat micro-organismen zich kunnen delen. Celdeling, vermeerdering en celfunctie zijn geblokkeerd; micro-organismen van allerlei soorten sterven af.

Beluister een interview met arts/microbioloog Jan Sinnige:

NPO1 radio - Desinfecteren van mondkapjes met UV licht

Koop hier beschikbare UVC led sterilisators

Ga hier naar informatie welke hygiene / schoonmaak en desinfectiemaatregelen je neemt in huis (engelstalig).

Lees hier het onderzoek over Aerosol and surface stability of HCoV-19 (SARS-CoV-6 2) compared to SARS-CoV-1 , Neeltje van Doremalen1*, Trenton Bushmaker1*, Dylan H. Morris2*, Myndi G. Holbrook1, Amandine Gamble3, Brandi N. Williamson1, Azaibi Tamin4, Jennifer L. Harcourt4, Natalie J. Thornburg4, Susan I. Gerber4, James O. Lloyd-Smith3,5, Emmie de Wit1, Vincent J. Munster1 https://doi.org/10.1101/2020.03.09.20033217

Borstkolfonderdelen en moedermelk bewaarmaterialen zijn doorgaans gemaakt van polypropyleen.

In bovenstaande grafiek kan je zien dat dit plastic het Coronavirus tot méér dan 3 dagen kan vasthouden wanneer je ze niet op tijd reinigt en/of ontsmet.

Afkolven van moedermelk

Bij het afkolven van moedermelk met een handmatige of elektrische borstkolf, moet de moeder haar handen wassen voordat ze pomp- of flesonderdelen aanraakt en de aanbevelingen voor een goede reiniging van de kolf na elk gebruik opvolgen .

Het is aanbevolen moedermelk te kolven, bewaren én op te slaan in hetzelfde en een vooraf gesteriliseerd medium (flesje, bakje of moedermelkzakje) om besmetting met ziektekiemen via de handen te voorkomen.

Pasteuriseren van moedermelk

Bestaand SARS- en MERS-onderzoek levert waardevolle informatie op bij het evalueren van virusoverdracht en inactivering.

Het COVID-19 virus wordt geïnactiveerd door warmte

Studies hebben volledige hitte-inactivering van genetisch vergelijkbare virussen zoals SARS en MERS gedocumenteerd met een warmtebehandeling van 62,5° C gedurende 30 minuten.

Holder donormelk pasteurisatie

(30 min op 62,5° C)

VÓÓR HET PASTEURISEN, CONTROLEER JE GLAZEN FLESSEN ALTIJD OP HAARSCHEURTJES OF ONEFFENHEDEN IVM KLAPPEN VAN GLAS BIJ HOGE TEMPERATUREN.

Giet zoveel water in een pan zodat het niveau van de melk in de fles en het niveau water in de pan op dezelfde hoogte zijn (probeer verschillende maten pan)
Je hebt ongeveer 450 ml. water per 50 / 150 ml. melk nodig.
Afgesloten, ontdooide fles(sen) melk worden in de pan met water gezet.
Let op dat de fles(sen) niet gaan drijven.
Gebruik glazen flessen of potten ivm de hoge temperatuur!
Zorg dat alle flessen/potten melk goed zijn afgesloten. Eén fles/pot dek je af met aluminiumfolie.
Verwarm het water in de pan mét de fles(sen) melk tot een temperatuur van 62,5° C. Gebruik een voedselthermometer om de temperatuur van het water én de melk die afgedekt werd met aluminiumfolie te controleren (Pons een gat in het midden van de folie en steek de thermometer er doorheen om te kunnen meten).
Houdt het water en de melk 30 minuten lang op 62,5° C.
Zwenk de flessen/potten met melk een aantal keer tijdens de 30 minuten zodat de melk evenredig verhit/gepasteuriseerd wordt.

Vervang het warme water na 30 minuten geleidelijk door koud water om de melk te koelen. Als dit niet geleidelijk gebeurt, kunnen de flessen of potten breken.

Blijf koelen tot de melktemperatuur 26,5° C. of lager is. Na deze temperatuur kan met ijswater snel worden gekoeld tot koelkasttemperatuur.
Hierna is de melk gereed voor gebruik, koelkast of voor invriezing.

Gaan ‘belangrijke stoffen’ in moedermelk verloren door pasteuriseren?

Niet alle stoffen in moedermelk zijn stabiel bij dezelfde temperatuur. Sommigen gaan stuk door koelen, anderen door vriezen en weer anderen door verhitten.

Vaak wordt gedacht dat alleen ‘levende’ cellen in moedermelk ervoor zorgen dat virussen, bacteriën en schimmels geen kans krijgen om ziekte te veroorzaken. In moedermelk zitten veel meer stoffen die helpen ziektes te voorkomen.

‘Moedermelk heeft meerdere kwaliteiten om verschillende mechanismen en vormen van ontsteking te voorkomen en/of te reguleren. Deze effecten worden geleverd door een groot aantal componenten met een breed scala aan functies. Dit suggereert dat het belangrijk is om elke vorm van energieverslindende, symptoominducerende ontsteking bij het opgroeiende kind en baby te voorkomen’. (Lars A. Hanson, M.D., Ph.D.)

SIgA antilichamen voorkomen dat de ziektekiemen zich hechten aan slijmvliezen en weefsels binnendringen.

Lactoferrine heeft het vermogen om zowel bacteriën als virussen en schimmels te doden. Tegelijkertijd zorgt het ervoor dat ontstekingsbevorderende cytokines niet in grote mate geproduceerd worden (boodschappers om cellen van het afweersysteem te remmen of juist te activeren)

Lysozyme is een melkeiwit wat zich tegen ziekteverwekkers richt, in het bijzonder wanneer ze zich combineren met SIgA en lactoferrine.

Oligosacchariden zorgen ervoor dat micro-organismen zich niet aan het dekweefsel kunnen hechten en helpen infecties te voorkomen.

Glycoproteïnen en glycolipiden zorgen ervoor dat bacteriën en virussen zich niet aan het dekweefsel kunnen hechten waardoor infecties worden voorkomen.

Vetbestanddelen in moedermelk richten zich tegen ziekteverwekkers.

Defensines doden cellen en werken tegen mycobacteriën, schimmels, sommige omhulde virussen en grampositieve en gramnegatieve bacteriën

Melkcytokines fungeren vermoedelijk als signalering voor het immuunsysteem van de baby en ondersteunen de groei en ontwikkeling.

Moedermelk bevat tal van hormonen en groeifactoren. Ze kunnen verschillende functies bij het borstgevoedde kind aansturen, waaronder effecten op het immuunsysteem.

De anti-secretoire factor (AF) lijkt een ontstekingsremmend effect te hebben door vochtsecretie te verminderen (het lichaam probeert ziektekiemen weg te spoelen bv diarree, snot, loopoor etc) .

Onderstaand een (summier) overzicht met enkele bestanddelen in moedermelk en hun reactie op een bepaalde temperatuur (Stanford University).

beweeg de tabel van links naar rechts wanneer je deze bekijkt via een smartphone

	15 seconden	30 minuten	15 minuten	Koelen 7dgn	Vriezen 3 mnd
	72°C Flash	62.5°C Holder	56°C Pretoria	4°C	-15°C
SIgA	85	70	85	100	100
IgM		0			verminderd
IgG		70		95	verminderd
Lactoferrine	100	40	75		100
Lysozyme	100	75	100		90
Lipiden		niet verminderd
Oligosacchariden	100	100	100	100	100
Bacteristatische activiteit		enige <	enige <	geen <	< maand 3 mnd 66%
Huidbacterien	99%	nil	nil	enig	verminderd